تأثیر پیروزی اردوغان بر معادلات منطقه/ ضعف ایران موضع اعراب را تقویت می‌کند
تاریخ انتشار: ۱۳ خرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۸۹۲۸۲۹
رجب طیب اردوغان انتخابات پیشین ترکیه را با پیروزی پشت سر گذاشت و این یعنی سکان قدرت ترکیه را برای پنج سال آینده در دست خواهد داشت. برخی از کارشناسان معتقدند که پیروزی او مرهون امنیتی کردن فضای جامعه و ترساندن مردم و قبضه‌کردن ابزار‌های تبلیغاتی بوده است. سوای مسائل داخلی ترکیه، پنج سال حکمرانی بیشتر اردوغان چه تاثیری بر ایران خواهد داشت؟ آیا تنش ما با آذربایجان تشدید خواهد شد؟ موزانه‌ی قوا به نفع چه کسی در خاورمیانه تغییر خواهد کرد؟
محمد علی دستمالی، کارشناس مسائل ترکیه در مصاحبه با خبرآنلاین درباره آینده ترکیه گفتگو کرده است که در ادامه مشروح آنرا می‌خوایند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
یکی از نشریات غربی مطلبی نوشته بود در این باره که آیا غرب بی تقصیر است؟ نویسنده به ویژه پوتین را مد نظر داشت و می‌گفت که فرضا هر چه در مورد استبداد و دیکتاتوری پوتین بنویسم، درست باشد. آیا پرسش مهم این نیست که رفتار‌های غرب چقدر در سر قدرت ماندن کسی مثل پوتین تاثیر داشته است.
حالا من این پرسش را از شما می‌کنم. بله اردوغان به مردم می‌گوید که اگر من نباشم غربی‌ها کشور را تصاحب می‌کنند و ارزش‌های سنتی ما را نابود می‌کنند و تا جایی که زورش برسد قشر مذهبی و سنتی ترکیه را از غرب و نبود خودش می‌ترساند و سنتی‌ها هم از او حمایت می‌کنند.
اما آیا این غرب نیست که با دخالت‌های خود در کشورهای دیگر و با راه انداختن موج‌های رسانه‌ایی علیه ارزش‌های فرهنگی ملل دیگر این بهانه را به دست طیف خاصی از مردمی می‌دهد تا به دولتی رای بدهند که فضا را امنیتی کند و جلوی تغییرات بنیادین فرهنگی و دخالت غرب در امور سیاسی کشورشان را بگیرد. مگر در همین ترکیه بخشی از اوضاع بد اقتصادی تخت تاثیر فشارهای غرب نیست؟ شما با این نگاه مخالفید؟
متاسفانه دیدگاه اردوغان هم نسبت به غرب شعاری است. آقای نجم‌الدین اربکان هم، همه‌ی اتفاقات بد جامعه را به غرب و اسراییل ربط می‌داد. نمی‌شود قدرت و تاثیر غرب را نادیده گرفت بله آن‌ها اثر گذارند، اما تا چقدر؟ اگر ترکیه از روسیه تسلیخات نظامی نمی‌خرید و یونان را تهدید به درگیری نظامی نمی‌کرد و از استقلال ترک‌ها در قبرس حمایت نمی‌کرد آیا باز هم با غرب درگیر می‌شد؟
چطور در دهه‌ی اول نخست وزیری اردوغان، وزیر خارجه‌اش، اقای علی بابا جان، ترکیه را به عنوان عضو موقت شورای امنیت سازمان ملل در آورد و هیچ مشکلی با غرب نبود، اما ناگهانی غرب تصمیم گرفت دلبخواه ترکیه را بهم بریزد؟ این غرب نیست که تغییر کرده‌است بلکه اردوغان تغییر کرد. سیاست تنش صفر را کنار گذاشت و شروع به تنش‌زایی با همسایگان و با جهان کرد.
یکی از مشکلات ما خاورمیانه‌ایی‌ها این است که ناگهان می‌خواهیم وسط موازنات سیاسی جهان باشیم و غیر معقول عمل کنیم. لازم نیست شما غرب ستیز یا شرق ستیز باشید تا مستقل باشید. می‌شود با همه‌ی جهان همکاری داست و مستقل بود و همزمان هم معقول عمل کرد.
منتها ما، چون چانه‌ی قدرت خود را سنگین می‌پنداریم دلمان می‌خواهد منطقه و جهان را متحول کنیم. ترکیه در دوران اوباما می‌گفت مسئله‌ی سوریه را بدهید به ما حل کنیم. وظیفه‌ی یک حکمران آیا حل کردن مسئله‌ی کشور دیگر است؟ آیا حکمران نباید وظایف داخلی خود را به جا بیاورد؟ اردوغان و تیم او از یک جایی به بعد دچار توهم شدند. آن‌ها انگار فراموش کردند که بهره‌گیری از قدرت سخت حداقل برای شمایی که نفت و انرژی ندارید شدنی نیست.
شما سالی تقریبا هفتاد هزار دلار گاز و نفت می‌خرید. شما دویست هفتاد میلیارد دلار صادرات دارید و دویست هفتاد میلیارد دلار واردات دارید. این هفتاد دقیقا بخار خرید انرژی است. آمار بیکاری دو رقمی شده، تورم سه رقمی شده، تمام نخبگان، مهندسان، پزشکان دارند ترکیه را ترک می‌کنند، دانشگاه‌های شما با رکود مواجه شده آنوقت با این وضعیت شما‌ها می‌خواهید یک نقش‌آفرین منطقه‌ایی و بین‌المللی باشید؟ آیا نباید توجه خود را روی اوضاع داخلی بگذارید و مسائل داخلی خود را حل کنید؟
این سوتفاهم تاریخی است که همه‌ی ما خاورمیانه‌ایی‌ها دچار آن هستیم. کشورهای جهان با دانش اقتصادی عظیم و سیاست‌های محاسبه شده گام بر می‌دارند آنوقت من خاورمیانه‌ایی می‌خواهم با یک حرکت تند با یک تنش فرصت‌ها را بقاپم. خب اینطور که نمی‌شود کار کرد. تحولاتی که در مالزی در کره‌ی جنوبی اتفاق افتاده است آسان به دست نیامده که کشوری مثل ترکیه فکر می‌کند با دادن چند پهپاد به آذربایجان و کوبیدن ارمنستان می‌تواند نقش‌آفرین منطقه شود. حکمرانان نباید فراموش کنند که اولویت حیاتی هر کشوری مسائل داخلی آن است. ماجراجویی‌های برون مرزی تبعات زیان باری برای ترکیه خواهد داشت.
آیا در این پنج سالی که اردوغان بر سر قدرت باقی خواهد ماند، تنش ما با آذربایجان بیشتر خواهد شد؟
ما، ایران، در حوزه‌ی قفقاز خلاء‌ها و غفلت‌هایی داریم که ترکیه آن‌ها را شکار می‌کند. این موج ملی‌گرایانه و تبارمحورانه‌ایی که از ترکیه وزیدن گرفته و کشورهای حوزه‌ی قفقاز را در برگرفته است، به نظر من طبیعی است. حتی اینکه کشور بی‌طرفی مثل ترکمنستان بخواهد با این موج‌ها بلغزد و تصمیم بگیرد که گازشان را از طرف ازبکستان، آذربایجان به ترکیه و بعد به اروپا بفرستند هم طبیعی است؛ مسئله‌ی عجیبی نیست.
ایران باید ضریب قدرت خود را خیلی بالاتر از این حرف‌ها بداند که چند و، چون معاملاتش در آذربایجان را به اردوغان گره بزند. آذربایجان که متاسفانه رهبر آن به راحتی تحریک پذیر است؛ کشور همسایه‌ی ماست. ما بدون اینکه خودمان را به اردوغان یا هر کشور یا شخص دیگری گره بزنیم تکلیف خود را با همسایه‌ی خود مشخص کنیم. خیلی روشن بگویم که ایران در مورد آذربایجان باید جسورتر برخورد کند.
برنامه‌ی ما نباید این باشد که وجود جهان ترک را انکار کنیم نه. جهان ترک وجود دارد ما هم باید به عنوان عضو ناظر در بین کشورهای ترک زبان حضور داشته باشیم. آقای قلیچ‌دار اوغلو گفت که من برای برنامه‌ی احیای جاده‌ی ابریشم خط اتصالی بین ترکیه، تبریز، مشهد، ترکمنستان و ازبکستان می‌کشم که آقای اردوغان گفت تو می‌خواهی علی‌اف را دور بزنی و این پذیرفتنی نیست. در همین مثال می‌بینید که قلیچ‌دار اوغلو به دنبال افزایش تنش نبود و به دنبال راه‌حل اقتصادی برای پیشبرد منافع کشورش و منافع کشورهای همسایه بود.
برخی از ما در ایران فکر می‌کنیم که قلیچ‌دار اوغلو، چون لاییک بود نمی‌توانست با ما همکاری کند و اردوغان، چون اسلام‌گراست بیشتر با ما راه می‌آید. در معادلات بین‌الملل نباید گول مسلمان بودن اشخاص را خورد. الان طالبان که جریان اسلامی و اصیل است به زعم برخی از آقایان بیشتر برای ما دردسر درست کرده تا آن نیمچه دولت غرب‌گرای پیشین افعانستان!
از بحث اصلی دور نشوم. شاید این حرف‌ها تکراری باشد، اما از هر زبان که می‌شنوی نامکرر است. باید نگاه ایدئولوژیک به روابط بین‌الملل را کنار گذاشت و با برنامه‌ها و نقشه‌راه عملگرایانه و واقعی ادامه داد. الان ترکیه با همین وضعیتی که الان دارد، اما برنامه خودش را دارد. ترکیه با سخت کوشی از آنکارا، کالا می‌آورد و از طریق گرجستان وارد آذربایجان می‌کند در ساحل خزر سوار می‌کند دوباره در ساحل خزر پیاده می‌کند و بعد به قزاقستان می‌برد و بعد به چین می‌دهد.
آنوقت نگاه کنید ما چقدر توسعه‌ی ریلی داریم؟ ما می‌توانیم عراقی‌ها را قانع کنیم که از آنجا اتصال ریلی با سوریه پیدا کنیم یا همچنان می‌خواهیم برای انتقال یک قابله دلمه به سوریه نصف خاورمیانه را دور بزنیم؟ ما با اینهمه هزینه‌ایی که در عراق و سوریه کردیم می‌توانیم یک خط اتصال ریلی با عراق و سوریه پیدا کنیم یا نه؟ دنبال کردن این اهداف خیلی مهم‌تر از شعار‌های سیاسی است که صرفا برای قهرمان شدن و شوالیه شدن یک سری مسوولین داده می‌شود و هزینه‌اش را یک کشور باید پرداخت کنند.
ما باید ابتکار عمل را در مسئله‌ی ایروان- باکو را دست بگیریم. همانطور که ابتکار عمل را در مذاکرات آستانه به دست گرفتیم و به نتایج خوبی رسیدیم. هرچند اردوغان در سوچی ما را دور زد و حرف‌هایی با روسیه می‌زد که عملا نادیده گرفتن نقش ما بود، اما باید از همه‌ی این‌ها عبرت بگیریم و نقشه‌ی راه دقیقی داشته باشیم.
تمام حرف من این است که سوال شما اساسا اشتباه است. ما باید برای خودمان نقشه‌ی راه داشته باشیم و در معادلات منطقه‌ایی جسورتر در عین حال معقولانه عمل کنیم نه اینکه سرنوشت خود را به شخص یا اشخاصی گره بزنیم.
به عنوان پرسش آخر چنین تحولاتی چه تاثیری بر روابط ایران و ترکیه خواهد گذاشت؟
روابط تهران_آنکارا در کل رابطه‌ی با ثبات و خوبی است. دلیلی برای رسیدن به نقطه‌ی خصم بین این دو پایتخت وجود ندارد. منتها مشکلات اقتصادی ایران از یک طرف و مشکلات اقتصادی ترکیه از طرف دیگر توازن قدرت در منطقه را به نفع اعراب رقم می‌زند. حالا که ترکیه هم دیگر نمی‌تواند یاری‌گر ایران در دور زدن تحریم‌ها باشد؛ وزنه‌ی قدرت اعراب خیلی سنگین خواهد شد و این به نفع ما نخواهد بود خصوصا با دوستی جدید عربستان با چین.
ما ظرفیت‌های بسیار زیادی برای همکاری با ترکیه داریم و می‌توانیم پویایی‌های اقتصادی خوبی با ترکیه داشته باشیم. به نظرم تهران و آنکارا هر دو باید دست به دست هم بدهند و اجازه ندهند که توازن قدرت به نفع اعراب تغییر کند.
منبع: فرارو
کلیدواژه: ایران و ترکیه قیمت طلا و ارز قیمت موبایل داشته باشیم مسئله ی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت fararu.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فرارو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۸۹۲۸۲۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
ابوترابی: «وعده صادق» آغاز تحول در منطقه و معادلات سیاسی است
امام جمعه موقت تهران بیان کرد: عملیات وعده صادق، یک فرصت استثنایی برای ارائه گوشه‌ای از توانمندی‌های کشور در زمینه تولید فناوری‌های نظامی به‌ویژه صنایع هوا و فضا بود که می‌تواند در حوزه خلق ثروت نقش تعیین‌کننده‌ای داشته باشد. - اخبار سیاسی -
به گزارش خبرنگار حوزه دولت خبرگزاری تسنیم، حجت‌الاسلام سید محمدحسن ابوترابی‌فرد امام جمعه موقت تهران در خطبه‌های نماز عبادی-سیاسی این هفته‌ی پایتخت، با اشاره عملیات وعده صادق، اظهار داشت: در فضای جنگ شناختی، رسانه‌ها و روایت‌ها وضعیت میدان را تعریف می‌کنند؛ حماسه‌ی وعده صادق بیش از هر حماسه دیگری نیازمند روایت فتح است. فرماندهی مقتدر سپاه تصریح کرد که این عملیات می‌توانست بسیار گسترده باشد ولی ما عملیات محدودی را در اندازه شرارت دشمن انجام دادیم. اما از نگاه تحلیلگران نظامی، این عملیات بسیار گسترده بوده است؛ دنیای غرب این عملیات را آغاز تحول بنیادین در منطقه و معادلات سیاسی و نظامی تعریف می‌کند.
سردار سلامی: «وعده صادق» استثنایی‌ترین تصمیم نظام بودوی اضافه کرد: در این نبرد درخشان، رژیم صهیونیستی، آمریکا، انگلیس، فرانسه و کشورهای هم‌سو با آن‌ها از تمام کارت‌های دفاعی خود استفاده کرده و تمام ظرفیت دفاعی خود را بکار بردند اما ایران از تعداد محدودی از کارت‌های تهاجمی خود بهره گرفت. این نشان‌دهنده‌ی وضعیت میدان است؛ به‌گفته‌ی یکی از کارشناسان موسسه بروکینز، "تهاجم ایران یک تابوشکنی و اقدام سنجیده از جنس هشدار بود. با این‌حال از نظر راهبردی، مقیاس و پیچیدگی عملیات بسیار قابل توجه بود."امام جمعه موقت تهران خاطر نشان کرد: ایران در این عملیات محدود، قدرت فرماندهی خود را در هدایت پیچیده‌ترین، گسترده‌ترین و پیشرفته‌ترین عملیات پهپادی و موشکی در بالاترین سطح از دقت به نمایش گذاشت. صهیونیستها که با عملیات طوفان‌الاقصی اولین شکست اطلاعاتی، امنیتی و نظامی بزرگ را تجربه کرده بودند، با اشتباه محاسباتی در حمله‌ی موشکی به کنسوگلری ایران که در حقیقت بخشی از خاک ایران است، با عملیات پیروزمندانه‌ی وعده صادق در سوگ فروریختن تار و پور افسانه‌ی شکست‌ناپذیری‌شان نشستند.
ابوترابی‌فرد گفت: عصر جدیدی در منطقه آغاز شده که بازیگران اصلی آن پیروان پیامبراعظم(ص)، ملل شجاع و مقتدر امت اسلام و ستون فقرات آن نیز محور مقاومت است. نیروهای مسلح کشور و فرماندهی مقتدر نیروی هوافضای سپاه با استفاده از تعداد محدودی از نسل‌های قدیمی پهپادها، موشک‌های کروز و بالستیک با کلاهک بارشی موفق شدند با تاکتیک‌های نوین و پیچیده پرتاب‌های خود را از دیواره‌های آتش هشت‌لایه آمریکا و متحدین او و چهارلایحه‌ی اسرائیل عبور داده و به اهداف تعیین‌شده اصابت دهند.
وی تصریح کرد: این کار بزرگ فرزندان سلحشور امام(ره) و بازوان قدرتمند فرماندهی نیروهای مسلح، رهبر معظم انقلاب است. به گزارش شبکه‌ی الجزیره، "اسرائیل موفق به سرنگونی موشک‌ها و پهپادهای ایران نشد". پرنده‌هایی که رهگیری شدند، به لطف سامانه‌های آمریکا و متحدین او بود.
خطیب جمعه پایتخت بیان کرد: موشک‌هایی که با هدف اصابت به هدف شلیک شد، با حجمی بالاتر از انتظار به اهداف تعیین‌شده دقیقاً اصابت کرد. این عملیات اثبات کرد ایران می‌تواند هر نقطه از عمق سرزمین‌های اشتغالی را هدف قرار داده و رژیم متجاوز و کودکش صهیونیستی را تنبیه کند.
ابوترابی‌فرد گفت: از نگاه کارشناسان غربی، فکر و خیالِ پاسخ سخت‌ترِ ایران نقش مهمی در ایجاد تزلزل در اسرائیل برای عملیات هجوم جدی علیه ایران داشت. پاسخ ایران به اسرائیل یک اقدام راهبردی، استراتژیک و دارای ابعاد گسترده‌ی دفاعی، نظامی، امنیتی، سیاسی، اقتصاد و حتی حقوقی است.
وی با بیان اینکه از نظر کارشناسان و تحلیلگران نظامی، پیامدهای میان‌مدت و بلندمدتی برایاین عملیات متصور است، این پیامدها را این‌گونه شمرد و یادآور شد: اولاً؛ این عملیات ترکیبی نگاه تمامی قدرت‌های کوچک و بزرگ را معطوف به خود کرد و علاوه بر دستیابی به تمام اهدافِ تعریف‌شده، به‌عنوان یک رزمایش بزرگِ فرا مرزی تجربه‌های ارزشمندی را برای ساختار دفاعی کشور و محور مقاومت ایجاد کرد.
امام جمعه موقت تهران عنوان کرد: ثانیاً؛ اقدام دفاعی ایران با کاهش اعتبار بازدارندگی کشورهای غربی، ضریب امنیتی کشور، منطقه و محور مقاومت را ارتقا داد. به بیان رئیس بخش خاورمیانه اندیکشده هاتسون "این رخداد به معنای شکست آمریکا در بازدارندگی بود."
ابوترابی‌فرد گفت: ثالثاً؛ به اذعان کارشناسان نظامی، این عملیات نمونه‌ی برجسته‌ای از شاهکار نبرد فضایی چندلایه بود که برتری ایران را در طراحی، فرماندهی، مدیریت میدان و انهدام اهداف خود به نمایش گذاشت. عملیاتی که هزینه‌ی بیش از 3 میلیارد دلاری را برای رژیم صهیونیستی و متحدان او در بر داشت.
وی تصریح کرد: رابعاً؛ شناسایی قابلیت‌های دفاعی و نظامی رژیم صهیونیستی و متحدانش در میدانی رخ داد که نقش تعیین‌کننده‌ای در ارتقای ظرفیت تهران و محور مقاومت ایفا می‌کند.
خطیب جمعه تهران بیان کرد: خامساً؛ در بُعد سیاست داخلی، این عملیات تلاش دشمن در حوزه جنگ شناختی برای اعتمادزدایی، ایجاد شکاف اجتماعی، تحمیل تفکر ناامیدی و ناکارآمدی، نادیده‌گرفتن پیشرفت‌های انقلاب و تخریب واقعیت را با چالش مواجه کرد.
ابوترابی‌فرد اظهار داشت: سادساً؛ وعده صادق، یک فرصت استثنایی برای ارائه گوشه‌ای از توانمندی‌های کشور در زمینه تولید فناوری‌های نظامی به‌ویژه صنایع هوا و فضا بود که می‌تواند در حوزه خلق ثروت نقش تعیین‌کننده‌ای داشته باشد.
وی با برشمردن پیام‌های این عملیات خاطر نشان کرد: اولاً؛ در راهبرد دفاعی ایران، توسعه و گسترش جنگ تعریف نشده است؛ ایران برای ارتقای امنیت به‌ویژه در منطقه، کشورهای اسلامی و همسایگان اهمیت بسیاری قائل است و ارتقای امنیت را به ارتقای سطح بازدارندگی می‌داند.
امام جمعه وقت تهران اضافه کرد: ثانیاً؛ هر قدرتی علیه ایران اقدام کند، با پاسخ سخت مواجه خواهد شد و هیچ مماشاتی در کار نیست.
ابوترابی‌فرد ادامه داد: ثالثاً، آمریکا و متحدین غربی او از شکست‌های خود در افغانستان، عراق، سوریه، یمن، جنگ هشت‌ساله و تحریم‌های طولانی علیه ایران درس بگیرند و با نگاه درس‌آموزی به تغییر معادلات سیاسی و نظامی در منطقه و شکست‌های خفت‌بار رژیم اسرائیل، در راهبرد سیاسی و نظامی خود تجدید نظر کنند؛ خطاهای محاسباتی گذشته را تکرار نکنند. صدها میلیارد دلار هزینه، جنایت علیه ملل منطقه اعم از مسلمانان، مسیحیان و یهودیان چه دستاوردی برای غرب داشته است؟
وی افزود: رابعاً؛ تنها راهبرد برای امنیت منطقه، فراخوان مردم شریف فلسطین و تشکیل یک حکومت مستقل فلسطینی با مراجعه به آرای فلسطینان اعم از مسلمانان، مسیحیان و یهودیان است.
امام جمعه موقت تهران در ادامه خطاب به جوانان و نوجوانان بیان کرد: این پیشرفت‌های گسترده‌ی فناوری‌های نوین به‌دست توانای چهره‌های علمی و دانشگاهیان و هدایت رهبر انقلاب در شرایطی به‌دست آمده که نظام جمهوری اسلامی به‌دلیل استقلال‌طلبی و شعار «نه غربی و نه شرقی» در شدیدترین تحریم‌های بین‌المللی قرار داشته و با استفاده از ظرفیت متخصصان داخلی به این جایگاه رسیده و با تقویت خودباوری، امید و تحکیم وحدت ملی می‌توان بر چالش‌های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی پیروز شد و ایران را در جایگاهی دیگری از قدرت مشاهده کرد.
ابوترابی‌فرد ابراز امیدواری کرد با نگاه درست به این ظرفیت و تلاش ارشد نظامی کشور برای ارتقای بازدارندگی دفاعی، ایرانِ مقتدر از همه‌ی چالش‌ها با قدرت عبور کند.
بر اساس این گزارش، وی در ابتدای سخنان خود ضمن تسلیت شهادت امام صادق(ع) به روز بزرگداشت معلم اشاره و بیان کرد: معلم ستون فقرات نهاد آموزش و پرورش است؛ امیدوارم دولت جایگاه معلمان را در منزلت شایسته‌ی آنان تعریف کند.
وی افزود: جامعه اسلامی در حال تحصیل و یا تدریس و انتقال علم و معارف به دیگران است؛ امیدوارم با الهام از استاد شهید مطهری در این زمینه گام برداریم.
خطیب جمعه تهران با قدردانی از دولت برای برگزاری اجلاس بین‌المللی ایران و آفریقا که هفته‌ی گذشته در تهران برپا شد، گفت: نیاز است که دبیرخانه‌ی این اجلاس برای پیگیری تصمیمات تشکیل شود. بر اساس گزارش بانک بین‌المللی پول، بین 10 کشوری که سال 2023 میلادی بالاترین شتاب در رشد اقتصادی داشته‌اند، شش کشور آفریقایی قرار دارند؛ تحکیم رابطه با این قاره ضرورت است.
انتهای پیام/
تصاویر پدر ساواکی مهران غفوریان